Bộ GT-VT kiến nghị Chính phủ không xây cầu Mã Đà

Việc xây dựng cầu Mã Đà và tuyến giao thông kết nối giữa tỉnh Bình Phước với Đồng Nai đi qua vùng lõi Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai (Khu DTSQTG) sẽ gây ra tác động lớn đến hệ sinh thái.

Do đó, Bộ GT-VT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao các địa phương nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư dự án kết nối 2 địa phương qua đường vành đai 4 - TP.HCM và không xây dựng cầu Mã Đà.

* Gây ra nhiều tác động lớn đến hệ sinh thái

Ngày 7-7, Bộ GT-VT đã gửi văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về phương án đầu tư tuyến đường kết nối Bình Phước và Đồng Nai với nội dung không xây cầu Mà Đà, làm đường xuyên Khu DTSQTG Đồng Nai.

Theo Bộ GT-VT, tỉnh Bình Phước là địa bàn chiến lược quan trọng, kết nối giữa các tỉnh Tây nguyên với TP.HCM và vùng Đông Nam bộ, có đường biên giới với Vương quốc Campuchia. Tỉnh Bình Phước đất rộng, người thưa, có nhiều dư địa, tiềm năng phát triển, nhất là phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, năng lượng nhưng còn khó khăn, thách thức, trong đó có kết nối hạ tầng giao thông.

Giữa 2 địa phương Bình Phước và Đồng Nai giáp ranh bởi Khu DTSQTG Đồng Nai đã được UNESCO công nhận nên chưa có tuyến giao thông kết nối trực tiếp. Do đó, để đáp ứng nhu cầu kết nối giao thông thuận lợi, rút ngắn cự ly giữa các tỉnh vùng Tây nguyên với vùng Đông Nam bộ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện khai thác tối đa các tiềm năng, lợi thế của tỉnh Bình Phước, việc nghiên cứu xây dựng tuyến đường kết nối trực tiếp giữa 2 tỉnh Bình Phước với Đồng Nai là cần thiết.

Đối với phương án tuyến kết nối tỉnh Bình Phước với Đồng Nai qua cầu Mã Đà với tổng chiều dài khoảng 76km, trong đó có khoảng 31km đi qua vùng lõi Khu DTSQTG Đồng Nai do tỉnh Bình Phước đề xuất có thuận lợi là kết nối trực tiếp giữa 2 địa phương, thuận tiện cho hoạt động giao thông - vận tải, giảm tải cho các tuyến hiện hữu kết nối từ Bình Phước và các tỉnh Tây nguyên về cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, cảng hàng không quốc tế Long Thành qua tỉnh Bình Dương. Từ đó, từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông kết nối Bình Phước với các tỉnh lân cận, tạo không gian và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Phước và các tỉnh vùng Tây nguyên. Tuy nhiên, phương án tuyến này đi qua vùng lõi Khu DTSQTG Đồng Nai nên gây ra các tác động lớn, chia cắt vùng lõi, phân mảnh hệ sinh thái, ảnh hưởng đến hành lang liên kết đa dạng sinh học do các phương tiện lưu thông. Nơi đây có di tích lịch sử cách mạng là Trung ương Cục miền Nam, Khu ủy miền Đông Nam bộ, Địa đạo suối Linh và là nơi yên nghỉ của hàng ngàn liệt sĩ trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước.

Bên cạnh đó, khu dự trữ sinh quyển có nhiều hệ sinh thái, gồm nhiều loài thực vật và động vật thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm. Vì vậy, 25 năm trước, tỉnh Đồng Nai đã có chủ trương và triển khai đóng cửa rừng để bảo vệ nguyên vẹn các diện tích rừng tự nhiên hiện có, không thực hiện hoạt động vận tải qua khu vực vùng lõi. Đến nay, Khu DTSQTG Đồng Nai đã và đang được bảo tồn, phát triển hệ sinh thái.

Do đó, nếu làm đường xuyên lõi Khu DTSQTG Đồng Nai còn gây ra các tác động lớn đến hệ sinh thái, vướng mắc về Luật Đa dạng sinh học và các điều ước quốc tế; chưa phù hợp với Luật Lâm nghiệp, Luật Di sản văn hóa, Luật Bảo vệ môi trường cũng như các chủ trương của Đảng, Chính phủ.

Ngoài ra, Bộ GT-VT cũng báo cáo Thủ tướng Chính phủ nếu đầu tư xây dựng tuyến đường qua vùng lõi, Khu DTSQTG Đồng Nai phải tự nguyện rút danh hiệu, ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia, cũng như có thể gây hiểu sai về mức độ cam kết của Việt Nam. Từ đó, tác động không thuận lợi đến việc xem xét các hồ sơ đệ trình ghi danh cho những khu DTSQTG mới của Việt Nam trong tương lai.

* Nghiên cứu phương án kết nối qua đường vành đai 4 - TP.HCM

Theo Bộ GT-VT, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, Bộ đã chủ trì làm việc với các Bộ: KH-ĐT, Tài chính, TN-MT, NN-PTNT, Ngoại giao, VH-TTDL và UBND các tỉnh Bình Phước, Đồng Nai, Bình Dương để thống nhất phương án đầu tư nâng cấp tuyến đường tỉnh 753 và xây dựng cầu Mã Đà.

Qua tổng hợp ý kiến các bộ, ngành và địa phương, Bộ GT-VT cho rằng, phương án xây dựng tuyến kết nối Bình Phước - Đồng Nai qua vùng lõi Khu DTSQTG Đồng Nai là khó khả thi.

Do đó, Bộ đã nghiên cứu bổ sung phương án kết nối tỉnh Bình Phước với đường vành đai 4 - TP.HCM, không qua cầu Mã Đà để đánh giá, lấy ý kiến của các bộ, địa phương. Cụ thể, phương án được đưa ra là xây dựng tuyến kết nối tỉnh Bình Phước với đường vành đai 4 - TP.HCM có điểm đầu tuyến tại đường tỉnh 741, TP.Đồng Xoài đi theo đường tỉnh 753 kết nối với đường Đồng Phú - Bình Dương và đường Bắc Tân Uyên - Phú Giáo - Bàu Bàng, kết nối về đường Vành đai 4 - TP.HCM. Tuyến có tổng chiều dài khoảng 71km.

Bộ GT-VT cho rằng, phương án này có nhiều thuận lợi, là tuyến đường ngắn nhất, kinh phí đầu tư ít nhất. Về lâu dài, thời gian di chuyển nhanh do tận dụng đường vành đai 4 - TP.HCM. Đồng thời, giảm tải cho các tuyến hiện hữu kết nối từ Bình Phước và các tỉnh Tây nguyên về cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu; tận dụng được các tuyến đường tỉnh 753, 764, đường huyện 416 đã được đầu tư, các tuyến đường Đồng Phú - Bình Dương, Bắc Tân Uyên - Phú Giáo - Bàu Bàng đang được đầu tư xây dựng. Đặc biệt, đây cũng là phương án ảnh hưởng tác động thấp nhất đến Khu DTSQTG Đồng Nai.

Chính vì vậy, Bộ GT-VT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Bình Phước chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư dự án kết nối tỉnh Bình Phước với đường vành đai 4 - TP.HCM. Tỉnh Bình Phước chủ động cân đối nguồn vốn đầu tư mở rộng tuyến đường tỉnh 753 theo kế hoạch của địa phương. Chỉ đạo UBND các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương đẩy nhanh tiến độ đầu tư tuyến đường vành đai 4 - TP.HCM. Đồng thời, giao Bộ GT-VT cập nhật hướng tuyến kết nối tỉnh Bình Phước với Đồng Nai trong quá trình triển khai lập quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để triển khai quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Phạm Tùng